• Jarosław Witkowski Radca Prawny | Kancelaria: Chłodna 22a lok. 9/10, 00-891 Warszawa

odszkodowania medyczne

odszkodowania medyczne

szkoda na mieniu

dochodzenie roszczeń

Straty w majątku, to skutki zdarzenia szkodzącego, pomniejszające majątek zarówno obecny jak i przyszły osoby poszkodowanej. Skutki takiego zdarzenia mogą oddziaływać na sferę majątkową bezpośrednio (np. zniszczenie protezy za którą wcześniej pacjent zapłacił) lub pośrednio (utrata kredytu i dalsze tego skutki). Dla przykładu, jeśli ktoś kto doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, dopiero w dalszej kolejności odczuje skutki w postaci straty w majątku (brak możliwości wykonywania pracy, zwiększone koszty leczenia itd.) i wtedy takie oddziaływanie jest pośrednie. Jedną z podstawowych zasad odpowiedzialności jest zasada odpowiedzialności sprawcy wyłącznie w przypadku szkód poniesionych przez poszkodowanego. Ta zasada eliminuje odpowiedzialność sprawcy za szkody przyszłe t.j. te, które ujawnią się po dacie orzeczenia. Co do zasady prawo nie przewiduje więc możliwości ponoszenia odpowiedzialności (a tym samym prawa do odszkodowania) za szkody, które ujawnią się w przyszłości (szkody przyszłe). Jednak pewien rodzaj szkód majątkowych, ujawnia się w przyszłości (po dacie wyroku). Tego typu szkody pokrywane mogą być odszkodowaniami w postaci powtarzających się świadczeń (wyjątkowo jako wypłaty jednorazowe), których wymagalność powstaje wyłącznie po dacie orzeczenia sądu. Odszkodowania takie zaspokajają więc roszczenia przyszłe. W takich przypadkach mamy do czynienia z odpowiedzialnością sprawcy za szkody majątkowe przyszłe, rekompensowane przez sprawcę odszkodowaniem w postaci renty, a kolejnym potwierdzeniem, że mamy do czynienia z roszczeniami przyszłymi, jest możliwość zobowiązania w wyroku do uiszczania płatności z góry. Przyszłe straty osoby poszkodowanej kompensowane mogą być również zasądzeniem kosztów leczenia, jeśli zasadność powstania takich kosztów w przyszłości zostanie udowodnione przed sądem.

Kolejnym przykładem odszkodowań za straty, które powstaną w przyszłości są świadczenia odszkodowawcze pokrywające koszty związane ze zmianą zawodu. Poszkodowany może ubiegać się o przyznanie kwoty potrzebnej na przygotowanie do nowego zawodu, jeśli w wyniku szkody doznanej nie może wykonywać zawodu dotychczasowego. Tak się stanie, gdy proces nauki będzie rozłożony na miesiące lub lata po wydaniu wyroku.

W powyższych przypadkach mamy więc do czynienia z wyjątkiem w prawie, bowiem zasadą jest brak możliwości dochodzenia odszkodowań za szkody, które powstaną w przyszłości.

Rozróżnienie szkód na szkody rzeczywiste i przyszłe ma swoje konsekwencje w sposobie ustalania rozmiarów szkód, a tym samym ma wpływ na ustalenie wysokości odszkodowania.

Wysokość strat w majątku obecnym poszkodowanego (straty rzeczywiste) ustala się na dzień wyrokowania, a szacowania tych strat majątkowych dokonuje się metodą tzw. „dyferencyjną”, polegającą na porównaniu stanu majątku hipotetycznego ( czyli takiego jaki by był, gdyby do zdarzenia szkodzącego nie doszło), z majątkiem faktycznie posiadanym na dzień orzekania.

Na zasadzie wyjątku, dodatkowo przy szacowaniu strat osoby poszkodowanej uwzględnia się również wydatki na leczenie poniesione za nią przez inne osoby (np. wydatki rodziców na leczenie dzieci, które co do zasady uznać należy do strat osób trzecich, ale na mocy przepisu szczególnego, stają się stratą osoby korzystającej z pomocy). Gdyby nie to uregulowanie, poszkodowanemu przysługiwałoby odszkodowanie wyłącznie w przypadku poniesienia kosztów przez niego samego.

Metoda dyferencyjna pozwala uwzględnić straty w szerszym niż się to wydaje rozmiarze, bowiem pozwala na uwzględnienie również strat pośrednich. Przykładem straty pośredniej może być utrata zdolności kredytowej, w wyniku utraty pracy spowodowanej szkodą. Szkodą bezpośrednią jest uszkodzenie ciała prowadzące do powstania szkody pośredniej majątkowej, jaką jest utrata pracy. Dalszą szkodą pośrednią jest utrata zdolności kredytowej prowadząca do utraty np. mieszkania. O tym co stanowi szkodę stanowi test warunku sine qua non.

Metoda dyferencyjna trudna byłaby do zastosowania przy ocenie szkód przyszłych, które z założenia opierać się muszą na oszacowaniu ich wysokości. Inaczej niż przy użyciu metody dyferencyjnej przebiega więc proces ustalenia wysokości odszkodowania szkód przyszłych, z tytułu renty oraz kosztów leczenia. Wysokość renty ustalana jest na podstawie wyliczeń szacunkowych. W przypadku renty na zwiększone potrzeby szacuje się potrzeby wynikające z konieczności naprawienia wyrządzonej szkody (np. wydatki na leki, rehabilitację itd.). W przypadku renty z tytułu utraconych korzyści szacowanie jej wysokości polega na ustaleniu różnicy, pomiędzy tym co osoba poszkodowana zarabiałaby, a tym co otrzymuje w dacie wyrokowania np. z ZUS. Występuje jeszcze trzeci rodzaj renty, rekompensujący utraconą szansę (zmniejszenie widoków na przyszłość). Rekompensata utraconej szansy może występować alternatywnie w stosunku do renty z tytułu utraconych korzyści, może również wystąpić kumulatywnie. Tytułem przykładu należy wskazać, że dziecko które doznało trwałego uszkodzenia ciała podczas porodu z winy placówki medycznej, nie ma uprawnień do renty z tytułu utraconych korzyści, bowiem nie pracowało i trudno mówić o utracie korzyści, ale niewątpliwie może otrzymać rentę z tytułu utraconej szansy. Obliczenie tej renty również opierać się będzie wyłącznie o oszacowanie przyszłych potencjalnych możliwości zarobkowych takiego dziecka. Jeśli chodzi o dopuszczalność dochodzenia kumulatywnego uprawnienia z tytułu renty z tytułu zmniejszenia widoków na przyszłość i renty z tytułu utraconych korzyści, to taki przypadek wystąpi gdy szkody dozna np. osoba, która pracowała i pracę straciła a jednocześnie była w trakcie pisania pracy za którą otrzymywałaby tantiemy z tytułu praw autorskich i tej pracy nie może już ukończyć. Praktyka wskazuje, że szacowanie wysokości szkody a tym samym określenie wysokości odszkodowania wyliczane jest bez uwzględnienia zmiany stanu w majątku poszkodowanego, a szkodę wylicza się w odniesieniu wyłącznie do jednego dobra chronionego. Dlatego w sprawach o rentę raczej nie wylicza się korzyści wynikających z braku kosztów np. związanych ze świadczeniem pracy.

<< Powrót.

zamów rozmowę

konsultacja bezpłatna